2022 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, yaygın olarak kullanılan adıyla COP27, Mısır’ın Şarm El-Şeyh şehrinde 6-18 Kasım 2022 tarihleri arasında düzenlendi. Küresel ısınma ve sera gazı salınım oranlarını azaltma amacıyla 194 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen konferansta öne çıkan kavramlardan biri de ESG idi.
Ben de bu kavramı detaylı bir şekilde araştırıp notlarımı blogumda derledim.
ESG Nedir?
Environmental, social, ve governance (çevresel, sosyal ve yönetişim) kelimelerinin kısaltmasından oluşan ESG, bir yatırımın sürdürülebilirliğini ölçmede üç merkezi faktöre atıfta bulunan bir kısaltmadır. Terim, 1990’larda tanıtılan bir kavram olan “İnsanlar, Gezegen ve Karlar” (PPP) olarak da bilinen “Üçlü Alt Çizgi”den türetilmiştir. Şirketlerin sadece “Karlara” değil, üç P’nin her birine odaklanmaları gerektiğini belirtir; çünkü diğer iki unsur, ticari bir şirketin sürdürülebilir olması için eşit derecede önemlidir. Bu kavram, günümüzde sürdürülebilir ve sorumlu yatırımın (SRI) temelini oluşturan ESG’ye dönüşmüştür.
- Çevresel kriterler; şirketin atık, kirlilik, sera gazları, ormansızlaşma ve iklim değişikliği gibi çevresel zorluklara nasıl katkıda bulunduğunu ve bunları nasıl gerçekleştirdiğini inceler.
- Sosyal kriterler; şirketin insan sermayesi yönetimi, çeşitlilik ve fırsat eşitliği, çalışma koşulları, sağlık ve güvenlik gibi konular çerçevesinde çalışanlara nasıl davrandığına bakar.
- Yönetim kriterleri ise şirketin yöneticilerinin ücretleri, vergiler, uygulamalar ve strateji bakımında nasıl yönetildiğini analiz eder.
ESG yatırımı, şirketlerin sadece sahipleri için değil, paydaşları için değer yaratmaları halinde güçlü getiriler elde edip sunabilecekleri fikre dayanmaktadır. Bu nedenle ESG analizleri, şirketlerin topluma nasıl hizmet ettiğine ve bunun mevcut ve gelecekteki performansları üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğuna odaklanır. Çünkü ESG analizi sadece şirketin bugün ne yaptığıyla ilgili değildir. Gelecekteki eğilimleri de dikkate almak son derece önemlidir ve bu, şirketin gelecekteki karlılığı ve hatta hayatta kalması için önemli etkileri olabilecek değişiklikleri içerir.
ESG Neden Önemlidir?
Giderek daha fazla yatırımcı, yatırımlarına ESG’yi dahil ediyor. Bu, her ne pahasına olursa olsun karlarını artırmak isteyen şirketlerin sorumsuz uygulamalarına karşı yaşadığımız ortamı korumak için gereklidir. Bu nedenle ESG, sürdürülebilirlikten daha fazlasıdır. Peki ESG neden önemlidir?
- Sürdürülebilir yatırım talep eden müşterilere ve yatırımcılara yönelik profil oluşturma olanağı tanır. Yüksek ESG puanı, bir şirketin profilini analiz etmek için iyi bir yöntemdir. Tüm şirketler zamanla ESG’ye uyum sağlamak zorunda kalacak gibi görünüyor, ancak şu an için dikkat etmeyen ya da önem vermeyen şirketlere kıyasla büyük bir avantajdır.
- Sorumlu yatırım yapmak için önemli bir kriter. Yatırımcılar varlıklarını mümkün olan en iyi şekilde değerlendirmek ister, bu nedenle denetleyicilerin sorumlu davranması gerekir. Sürdürülebilir çözümleri tercih etme baskısı son yıllarda arttığından, şirketler için kaçınılmaz hale gelir. Böylece şirketler sürdürülebilirlik başta olmak üzere şeffaflık ve iyi bir personel politikası gibi ilgili faktörleri ciddiye alarak ayakta kalabilir.
- ESG yatırımcı riskini azaltır ve yatırımın değerini artırır. Çalışanlarını, müşterilerini ve çevreyi önemseyen, iyi yönetilen sorumlu bir şirket daima ön plandadır ve değerlidir. Ayrıca ESG kriterlerine sahip olmayan diğer emsal şirketlerden daha iyi performans gösterir.
Konu ile ilgili güncel bir gelişme ise Goldman Sachs’ın ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından yatırımlarında çevresel, sosyal ve yönetimsel (ESG) politika ve prosedürlere uymadığı gerekçesiyle 4 milyon dolar para cezasına çarptırılması oldu.
SEC, neden olarak “Nisan 2017’den Haziran 2018’e kadar şirket, bir ürünü için ESG araştırması yaparken herhangi bir yazılı politika ve prosedür mevcut değildi. Politika ve prosedürler oluşturulduktan sonraysa şirket, Şubat 2020’ye dek bunları tutarlı bir şekilde uygulamadı.” açıklamasında bulundu.
İyi Bir ESG Analizi Nasıl Yapılır?
ESG analizi, bir şirketin finansmanı üzerinde önemli bir etkiye sahip olan faktörler hakkında değerli bilgiler sağlar. Bu açıkça yatırım kararları verirken yardımcı olur. Kapsamlı bir ESG analizi yapmak, tutarlı bir sistem gerektirir. Bazı şirketler bağımsız ESG analizleri yapar ve şirketin değerini ESG üzerinden belirtir, bazıları ise direkt yatırımın risklerini ortaya koyar. Ancak değişkenleri mümkün olduğu kadar ölçerek bazı karşılaştırmalar yapmak mümkündür. Çünkü bir şirket ne kadar şeffafsa yeni çağa o kadar uyum sağlar, gerekliliklerini yerine getirir ve dolayısıyla gelecek vadediyor demektir.
Kapsamlı analizler de ise bir şirket, karşılaştırılabilir şirketlerle birlikte ayrıntılı olarak incelenir. Bu, yüksek ESG puanlarına sahip şirketlerin diğer alanlarda da daha iyi performans göstereceği varsayımına dayanır. Önemli ESG riskleri varsa ve bunları hafifletecek aktif bir politika yoksa, değer ve dolayısıyla fiyat düşecektir. Bununla birlikte, bir şirket EGS kriterlerini benimser ve bunlara yanıt verirse, ekonomik olduğu kadar çevresel ve sosyal yönden de etkileyici hale gelir. Böylece yatırımcılar açısından tercih edilebilirliği artar.
Konferansta öne çıkan kavramlardan “yeşil sanayi” ile ilgili yazımı okumuş muydunuz: https://zeynepdereli.com.tr/yesil-sanayi/
