Birçok insan karizmayı liderliğin nihai başarı faktörü olarak görür. Karizmaya sahip liderler, onlara göre en etkili liderlerdir ve bu fikir birçok araştırma tarafından desteklenir. Karizmatik liderler, çalışanlara daha yüksek performans göstermeleri için ilham verme ve onları kuruluşun misyonuna adama yeteneğine sahiptir. Ancak bu etkinliğin de sınırları var gibi görünüyor.
Ghent Üniversitesi’nden Jasmine Vergauwe ve bazı meslektaşları, uluslararası bir havacılık şirketinin 300’den fazla yöneticisi arasında yapılan çalışmada karizmatik liderlerin bazı tipik özelliklerini ölçtüler. American Psychological Association tarafından yayımlanan sonuçlara göre ise vizyoner, ilham verici/coşkulu, meydan okuyan/risk alan ve özgüven sahibi oldukları ortaya çıktı.(1) Bununla birlikte Vergauwe’ye göre oldukça karizmatik insanlar strateji belirlemede çok iyidir. Genellikle şirketin büyümesi için uzun vadeli planlar yapar. Bu nedenle ortalama bir karizmaya sahip lider yönetimde en iyisidir. (2)
Karizmatik Liderlik Nedir?
Karizmatik liderlik, kişisel inançla ilgilidir ve liderin çekiciliğine ve inancına dayanır. Alman sosyolog ve bürokrasi teorisinin kurucusu Max Weber, ilk kez “The Three Types of Legitimate Rule in 1958” adlı makalesinde karizmatik liderlik terimini tanıtmıştır.
Karizmatik liderlik, daha çok kişisel nitelikler ve bu niteliklerin takipçiler tarafından benimsenmesi sonucu oluşan bağ ile alakalıdır. Max Weber, genel anlamda bu özelliklerin istisnai olduğuna ve liderliğin özel bir yetenek olduğuna inanır. Bu nedenle karizmatik liderlik, hem karakter özellikleri hem de yöneticilik etkinliğinin ideal birleşimi sonucu ortaya çıkar.
Karizmatik Liderlerin Özellikleri Nelerdir?
Karizmatik liderler, tanımı gereği, en iyi liderler olmak zorunda değildir. İnsanlar kişisel olarak hayran oldukları başkalarını takip etme eğilimindedir. Karizmatik bir lider, takipçilerini herhangi bir güç veya otoriteden ziyade kişiliği ve çekiciliğiyle toplar. Aslında doğal olarak olur ve doğal olarak karşımıza çıkar. Karizmatik liderlikte, kişisel vizyon önemlidir ve ileri görüş gereklidir. Başlangıçta karizmatik liderler sadece otoriterdi, ancak bugün karizmatik bir liderin elinde daha da fazlası vardır. Örneğin iyi ve net bir şekilde iletilen görüş, biz hissini empoze etmek, kendine güvenen ve güven veren görünüm, empatik ve duygu odaklı olmak karizmatik liderlerin tipik özellikleridir. Diğer özellikler ve etkinlikler ise şöyle sıralanabilir:
- Karizmatik liderler, inançlarıyla hareket ederler ve kendi alanlarına olağanüstü bağlılık ve uzmanlık gösterirler. Genel anlamda ilham kaynakları olarak görülürler.
- Ayrıca, güçlü konuşmacılar ve kararlı kişiliklerdir. Çalışanlarının gelişimini desteklerler ve her zaman motive etmeye devam ederler. Empati yetenekleri gelişmiştir ve bu sayede takipçileriyle iyi bir iletişim kurabilirler.
- Misyon ve vizyonun merkezde olduğu örgütlerde karizmatik lider daha çok çalışanlarla güçlü bir duygusal bağ kurmaya, onlara ilham vermeye ve onları cesaretlendirmeye odaklanır.
- Karizmatik lider, her bireye eşit ilgi gösterebilir. Ayrıca destekçilerine çok fazla saygı duyar ve güven verirler.
- İkna kabiliyetleri yüksektir. Beden dili üst seviyededir ve kelime seçimlerine özen gösterdikleri için etkin bir iletişim yetenekleri vardır. Bunun için hikaye anlatma tekniklerini, metaforları ve sembolizmi kullanırlar.
Karizmatik Lider Nasıl Olunur?
Karizmatik liderlik, gerçek liderlik tarzının yerine geçemez. Bir yöneticinin sadece daha güçlü olmasına yardımcı olabilecek etkin bir kişisel gelişim yoludur. Öte yandan karizmatik liderlik doğuştan gelir, ancak örneğin kişisel bir koçtan gerekli yardım alınarak temel beceriler gerçekten öğrenilebilir. Karizmatik lider olmak için şu önerilere dikkat edebilirsiniz:
Kesinlik
Zihninizde karizmatik bir lider olma arzusu barındırdığınızdan emin olmalısınız. Tüm enerjiniz ve motivasyonunuzu belirsizlikle baş etmek için değil, organizasyon içindeki planlarınızı ve odak noktanızı çalışanlara aktarmak için kullanmalısınız.
Kişisel Değerler
Kişisel değerlerinizin neleri barındırdığını ve sizi neyin motive ettiğini düşünün. Bu şekilde başkalarını motive ve teşvik etmek daha kolaydır. Başkalarını iyi bir şekilde harekete geçirebilmek için kendi bakış açılarınızı, kuruluşun hedefleriyle birlikte sunun.
Görünüm
Karizmatik etkiye sahip liderler, görünüşlerinin bilincindedir ve kendilerini rahat hissederler. Çünkü karizma daha çok fiziksel olarak ifade edilir. Görünüşünüzün çevre üzerindeki etkisinin farkında olun.
Hazırlık
İyi hazırlık işin yarısıdır ve bu sunumlar için gereklidir. Karizmatik bir liderin, bir grup insan karşısında düşünmeden konuştuğu görülüyorsa, çoğu durumda öncesinde iyi bir hazırlık yapmış olması muhtemeldir. Doğru kelime seçimi, zamanlama, doğru anlarda dinlenme, kalabalığa karşı duruş ve tonlama ile ses kullanımı önemlidir.
Egzersiz
Karizmanın özellikleri hem somut (örn. topluluk önünde konuşma) hem de maddi olmayan (örn. ışıltı) unsurları içerir. Bir koçla pratik yaparak doğru tonlama, kelime seçimi ve güçlü bir mesaj iletme üzerinde çalışabilirsiniz.
Kaynaklar
1- https://www.sciencedaily.com/releases/2017/05/170530101749.htm
2- https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Te-veel-charisma-Liever-niet-in-een-leider/9170
