Özel hayatınız ve işiniz dengeli olduğunda her şey yolundadır. Kendinize vakit ayırabiliyor ve işlerinizi aksatmıyorsunuz demektir. Ancak bu her zaman mümkün değildir. İş verenlerin artan talepleri, teknolojinin gelişimiyle 24 saat erişilebilir hale gelen çalışanlar ve artan mesai saatleri tüm dengeyi bozan parçalardan yalnızca birkaçıdır.
İş özel yaşam dengesi bozulduğunda ise tekrar her şeyi yerine koymak imkansız görünür. Örneğin uzun çalışma saatlerine işinizi kaybetme korkusu nedeniyle karşı çıkamayabilirsiniz. Bu da özel hayatınızı etkiler ve daha fazla kaosa neden olur. Bununla birlikte iş-yaşam dengesi, her birey için farklı bir şey ifade edebilir. Daha fazla çalışmaktan mutlu olanlar genellikle işkolik olarak adlandırılır, ancak kendinize ve sevdiklerinize vakit ayırabiliyorsanız, çalışma saatlerinizi dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.
Elinde olmadan iş yaşam dengesi bozulan çalışanlar ise hayatın ellerinden kayıp gittiğini hissederler. Çalışmaktan dinlenmeye vakit bulamayanlar aslında işinde de yeteri kadar başarılı olamayabilirler. Çünkü fazla mesai her zaman başarı demek değildir. Önemli olan verimli ve sonuç odaklı çalışmaktır.
İş ve özel hayat arasındaki dengenin doğru olmadığını hissettiğimizde aklımıza genellikle şu soru gelir: “Bunu nasıl kontrol altına alabilirim?” Bu hemen herkesin başına birçok kez gelir ve yeni bir düzen oluşturmak elbette sizin elinizdedir.
Ufak değişiklikler yaparak hayatınızın kontrolünü tekrar elinize alabilir, iş hayat dengesi konusunda köklü değişiklikler yapabilirsiniz. Her şey düzenli olduğunda ise yeniden bozulması daha zordur. Gelin iş ve özel hayatınız arasında denge sağlamak için nereden başlamanız ve ne tür değişiklikler yapmanız gerektiğine birlikte bakalım.
1- Sadece Bir Hayatınız Olduğunu Unutmayın
“İş hayatı” ya da “özel hayat” yoktur, sadece sizin hayatınız vardır. İş-yaşam dengesi çoğunlukla boş zamanın olmamasıyla veya bu kısıtlı boş zamanı anlamlı bir şekilde dolduracak enerji eksikliğiyle ilgilidir. Bu nedenle hayatınızı bir bütün olarak görmeli ve enerjinizi, zamanınızı akıllıca organize etmeniz gerekir. Ancak bu şekilde dinlenmeye ve eğlenmeye vakit ayırabilirsiniz.
2- Mükemmeliyetçiliği Bırakın
İş yerinde basamakları tırmandıkça ve aileniz büyüdükçe sorumluluklarınız da artar. Mükemmeliyetçilik ulaşılamaz hale gelir ve kontrol edilmezse bu alışkanlık yıkıcı olabilir. Çocukken mükemmeliyetçilik işinize yarayabilir, sürdürmek de daha kolaydır. Ancak artık bir yetişkin olduğunuzda talepler artar ve karşılanmadığında tükenmişliğe sebep olabilir. Tabii ki çalışmaya ve başarıya odaklanmaya devam etmeniz gerekir, fakat sınırlarınızı bilmeli ve ona göre hareket etmelisiniz.
3- Her Zaman Ulaşılabilir Olmayın
Teknoloji, işi kolaylaştıran programlardan uzaktan çalışmaya kadar birçok yönden hayatımızı kolaylaştırdı. Fakat aynı zamanda sürekli erişilebilirlik beklentilerini de artırdı. Bu nedenle iş günü hiç bitmiyor gibi görünebilir. Mesai saatleri dışında iş görüşmeleri, bir sonraki günün planlaması ve teslim edilmesi gereken dosyalar tüm gününüze mal olabilir. İş yaşam dengesinin anahtarı, belli mesai saatleridir. Ancak bu şekilde kendinize ve sevdiklerinize zaman ayırabilirsiniz. Boş zamanlarda gelen telefon bildirimleri bir çalışan için stresin en büyük tetikleyicisidir. Bu nedenle çalışma saatlerinizin dışına çıkmayın ve sınırlarınızı belirtin.
4- Kişisel Bakım ve Egzersize Zaman Ayırın
Meşgulken bile hayattaki önemli şeylere zaman ayırırız. Yemek yeriz, yıkanırız ve uyuruz. Ancak ihtiyaçlarımızdan biri olan egzersiz, programlarımız dolduğunda genellikle ilk vazgeçtiğimiz şeydir. Egzersiz etkili bir stres azaltıcıdır. Vücudunuzun iyi hissetmesine yardımcı olan endorfin hormonu sağlar. Ruh halinizi iyileştirmeye destek olur. Kişisel bakım da iyi hissetmenize yardımcı olan yöntemlerden biridir. Örneğin sıcak ve uzun bir duş hem bedeninizi hem de zihninizi tazeler.
5- Zamanınızı İyi Değerlendirin
Öncelikle hayatınızdaki en önemli şeyin ne olduğunu belirleyin. Bu liste herkes için farklı olacaktır, bu yüzden başka birinin değil, sizin önceliklerinizi yansıttığından emin olun. Ardından, bu yüksek öncelikli kişiler ve etkinliklerle kaliteli zaman geçirebilmek için net sınırlar belirleyin.
6- Rutinlerin Dışına Çıkın
Bazen bir rutine girer ve alışkanlıklarımızın değişmez olduğunu varsayarız. Hayatınıza dışarıdan bakın ve kendinize sorun: “Ne tür değişiklikler hayatımı daha kolay hale getirir?” Bu yüzden tüm işleri yapmaya çalışmak yerine, uzmanlaştığınız ve en çok değer verdiğiniz faaliyetlere odaklanın.
7- Küçük Adımlar Atın
Hepimizin kontrolden çıktığı anlar vardır. Kontrolden çıkan diyetler, şubatta unutulan yeni yıl kararları gibi kendimize verdiğimiz sözler en kolay vageçilenlerdir. Köklü değişiklikler yapmaya kararlı oluruz ancak belirli süre geçtiğinde zaman aşımına uğrar. Ancak böyle olmak zorunda değil. Her şeyi tek seferde üstlenmek yerine emin ve küçük adımlar başarmak için daha etkilidir. Bu iş yaşam dengesi için de önemli bir konudur. Örneğin haftalık 80 saat çalışma sürenizi 40 saate düşüremezsiniz, fakat ilk etapta 70 saate düşürerek zamanla hedefinize ulaşabilirsiniz. Çünkü büyük şeyler başarmak için küçük adımlar atmanız gerekir.
8- Ailenize ve Sevdiklerinize Zaman Ayırın
Ailemiz ve sevdiklerimiz arasındaki bağ ne kadar kuvvetli ise iş ve özel yaşam dengesini de o oranda kurmuşuz desek yanlış olmaz herhalde. Öyle ki bu kuvvetli bağlar iş hayatımızda yaşadığımız sorunları onlarla paylaşıp fikirlerini almamıza da yardımcı olur. Dolayısıyla ailemizle birlikte aktiviteler yapmak, onları ilgi ile dinlemek ve daha birçok yolla onları zaman ayırın.
