Çevreye, sosyal-etik değerlere ve kâra dikkat ederek, işlerin paydaşlarının beklentileri ile uyumlu şekilde yürütülmesini kapsayan kurumsal sosyal sorumluluk zorunlu olmamakla birlikte şirketlerin faaliyetlerine daha etik ve sürdürülebilirlik kapsamında devam edebilmesi ve bu süreçte yatırımlar alarak büyüyebilmesi için oldukça önemlidir.
Kurumsal sosyal sorumluluk politikasında bir şirket, sosyal veya çevresel etkisi olan iş süreçleriyle nasıl başa çıkacağını belirler. Üretim, barınma ve enerjinin yanı sıra satın alma, atık, dağıtım ve iletişim de KSS kapsamındadır. Bununla birlikte kurumsal sosyal sorumluluk politikası geleceğe yönelik hedeflerinden ve bu hedeflere ulaşmak için alınan önlemlerden oluşur. Örneğin, bir şirket “5 yıl içinde üretim süreçleri için ihtiyaç duyulan enerji ihtiyacının en az %80’ini yenilebilir enerji kaynaklarından üretebilmek” gibi bir hedef belirleyebilir. Politika ise bu hedefe nasıl ulaşılacağını açıklar. Peki kurumsal sosyal sorumluluk neleri kapsar? ve neden önemlidir? Gelin kurumsal sosyal sorumluluk politikalarını birlikte inceleyelim.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Nedir?
Kurumsal sosyal sorumluluk, bir işletmenin topluma karşı etik ve sorumlu davranması, bu kapsamda çeşitli projeler üretmesi şeklinde tanımlanabilir. Şirket hissedarları ve diğer paydaşlar ile bir bütün olarak ortak bir değer yaratmak ve olası olumsuz etkileri tespit ederek önlemek, KSS hedefleri arasındadır. Bu nedenle KSS ile üç boyutta katma değer yaratma mümkündür. Sistematik olarak ekonomik, sosyal ve çevresel iyileştirme için çabalayan kurumsal sosyal sorumluluk, şirketlerin geleceğe yönelik hedeflerine varma sürecinde denge oluşturmak için ideal bir girişimcilik yöntemi olabilir.
İklim değişikliği ve çalışma koşulları, kurumsal sosyal sorumluluk ile ilişkilendirebileceğimiz birkaç terimdir. Çünkü kurumsal sosyal sorumluluk bireysel değil nihayetinde bir şirket olarak toplum için sorumluluk almakla ilgilidir. Şirketler, faaliyet ve süreçlerde iklim nötrlüğü, döngüsellik, kapsayıcılık ve/veya adil zincirleri dikkate alarak geleceğe hazırlanabilir ve bu KSS ile mümkündür.
KSS dostu girişimcilik yalnızca toplum için değil, nihayetinde şirketin kendisi için de gereklidir. Çünkü sosyal sorumluluğa dayalı iş yapmak, uzun vadede de olsa finansal getiri elde etmekle ilişkilendirilebilir. Sürdürülebilir ürün ve hizmetlere yönelik artan talep veya ilgili şirket çalışanlarının motivasyonunun artması ve dolayısıyla daha yüksek işgücü verimliliğine ulaşmak bu kapsamda değerlendirilebilir.
Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Önemi
Bir şirket, faaliyetlerini bilinçli olarak insanlara, gezegene ve kâra değer katmaya odaklıyor, sürekli olarak dikkatli bir denge arıyor, bunu aktif ve şeffaf bir şekilde hesaba katıyor ve paydaşlarıyla açık bir diyalog yürütüyorsa, sosyal açıdan sorumlu bir şekilde faaliyet gösteriyor demektir. Bu sayede şirketler sürdürülebilirlik faaliyetlerine yönelerek daha fazla toplum ve çevre için fayda sağlayabilir. Ancak unutmamanız gereken en önemli nokta, KSS’nin varış noktası değil bir süreç olduğudur. Çünkü takip edilen hedefler zaman içinde ve her iş kararında değişebilir. Şirket, bu süreçte sorumluluğu yeniden şekillendirmek için uygulanabilir çözümler arar ve bu hedefin ve işleyişin değişmesine neden olabilir.
KSS uygulanabilirliği ve süreçleri, şirketin büyüklüğüne, sektöre, şirketin kültürüne ve stratejisine göre değişiklik gösterse de hemen her şirket ve paydaşlar için ortak faydalar sağlar. Çünkü kurumsal sosyal sorumluluk aynı anda şirketlerin, ekonominin ve toplumun çıkarlarını gözetebilir. Daha önceleri bir trend olarak görülen kurumsal sosyal sorumluluk artık bir gerekliliktir ve risk yönetimi, maliyet tasarrufu, müşteri ilişkileri, insan kaynakları yönetimi, esneklik ve yenilikçilik konularında çok sayıda fayda sağlar. Bana göre kurumsal sosyal sorumluluk, hem bugüne hem de geleceğe yatırım yaptığından daha fazla yatırımcının ilgisini çekebilir. Böylece ekonomik açıdan da fayda sağlar ve uzun vadeli de olsa kar artışına olanak tanır. Toplum açısından ise farklı paydaş çıkarlarının dengelenmesini gerektirir ve daha kapsayıcı bir toplum inşa etmek için avantajlar sunar.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Türleri
Kurumsal Sosyal Sorumluluk, bir kuruluşun kendisine, paydaşlarına ve genel halka karşı sosyal olarak sorumlu kalmasına yardımcı olan özdenetimli bir iş modelidir ve genel olarak dört türe ayrılır. Çevresel, etik, hayırsever ve ekonomik olarak türlere ayrılan kurumsal sosyal sorumluluğun en yaygın biçimlerinden biri çevresel sorumluluktur. Böylece şirketler, sera gazı emisyonlarını azaltarak ve yenilenebilir enerjiye bağımlılıklarını artırarak çevre dostu olmaya çalışır. Alternatif olarak, bazı şirketler ise ağaç diker veya bilimsel araştırmaları finanse ederek çevresel etkilerini dengelemeye çalışır. Etik olarak ise bir kuruluşu, paydaşlara, liderlere, yatırımcılara, tedarikçilere, çalışanlara ve müşterilere etik bir şekilde davranmaya zorlar. Asgari ücretin ödeme yapmak veya çocuk işçiliği ürünlerini kullanmaktan kaçınma taahhüde de bu kapsama örnek verilebilir.
Bir şirketin hayır kurumlarına, kar amacı gütmeyen kuruluşlara veya kendi yaptığı benzer kuruluşlara bağış yaparak toplum üzerinde olumlu bir etki yaratmayı amaçladığı durumlar ise hayırseverlik kapsamındadır. Ancak ekonomik yönden kâr amacı gütmeyen bir iş için çevresel, etik ve hayırsever sorumluluk, diğer girişimleri yürütmek için yeterli değildir. Bu nedenle kurumsal sosyal sorumluluk şirketin ekonomik faaliyetlerinin ölçeğine ve kârına göre düzenlenebilir. Sonuç olarak kurumsal sosyal sorumluluk, şirkete toplum gözünde değer kazandırdığı için uzun vadede ekonomik yönden de getirisi olan bir iş şekli olarak görülebilir.
Yazımı danışma kurulu üyesi olduğum Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği’nin 14. Kurumsal Sorumluluk Zirvesi’ne davet ederek sonlandırmak istiyorum. Detaylı bilgi için: turkiyeksd.org/zirve2023
