Ülkemizde pek çok farklı fay hattı bulunması nedeniyle değişen zamanlarda ve büyüklüklerde depremler meydana gelir. Bu depremlerin en az can ve mal kaybı ile atlatılması ise alınacak belli başlı önlemler çerçevesinde şekillenir. Kapalı ve açık mekânlarda yapılacak bir takım düzenlemelerin yanı sıra deprem sırasında yapılması gerekenler de büyük önem taşır. Deprem öncesinde, anında ve sonrasında uygulamanız gereken bu tedbirleri önceden belirleyerek kendiniz daha güvende hissedebilirsiniz.
Depreme Nasıl Hazırlıklı Olunur?
Depremin ne zaman ve hangi tarihte olacağı bilinmediği için alınan önlemlerin kalıcı olması oldukça önemlidir. Depremden önce yapılan hazırlıklar da deprem anında yapılması gerekenler kadar değerlidir. Peki deprem öncesinde olası bir sarsıntıyı en hafif biçimde atlatmak için evlerimizde ve iş yerlerimizde hangi önlemleri almalıyız? İşte deprem sırasında hayati önem taşıyan o önlemler:
- İkamet edilen evin veya çalışılan ofisin deprem yönetmeliğine uygun inşa edilip edilmediğini öğrenmek, depreme dayanıklı yapıları tercih etmek, olası bir sarsıntıyı daha kolay atlatmanıza yardımcı olur.
- Yeni bir yere taşınmayı düşünüyorsanız, öncesinde bölgeye dair incelemelerde bulunabilirsiniz. Zemin etütleri ile ilgili bilgi alarak lokasyonun fay hatlarına uzaklığını öğrenebilir, yüzey yapısının depreme dayanıklılığını resmi kurumlardan sorgulayabilirsiniz.
- Kapalı mekanlarda yer alan mobilyaları ve çeşitli eşyaları sabitlemek çok önemlidir. Dolap, buzdolabı, kitaplık, şifonyer gibi büyük mobilyaları duvara sabitleyerek, deprem sırasında devrilmelerini önleyebilir, can ve mal kaybının önüne geçebilirsiniz.
- Deprem çantası hazırlamak da alınacak önlemler arasındadır. Depreme hazırlık aşamasının en önemli kollarından birini oluşturan deprem çantasını en zaruri ihtiyaçları içeren biçimde hazırlayarak kolay ulaşılabilir bir yerde muhafaza edebilir, deprem anında hemen yanınıza alarak ortamı terk edebilirsiniz.
- Konutlarınıza ve iş yerlerinize deprem sigortası yaptırarak olası kayıplarınızın telafisini sağlama yolunda bir adım atabilirsiniz.
Deprem Sırasında Ne Yapmak Gerekir?
Deprem öncesi yapılan hazırlıkların ardından bir diğer önemli husus da deprem sırasında yapılması gerekenlerdir. Oldukça kritik ve hayati bu süreçte takınacağınız tutum, sizin ve çevrenizin en az hasarla depremi atlatmasına yardımcı olur. Deprem sırasında yapmanız gerekenler maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir:
- Telaş yapmamak: Deprem anında sakin kalarak, yapmanız gerekenleri bilinçli bir biçimde uygulamak ilk hedeflerinizden biri olmalıdır.
- Yaşam üçgeni oluşturabilecek alanlara yönelmek: Duvar yanı, masa altı, baza yanı, koltuk ve sandık gibi eşyaların yanına cenin pozisyonunda yatarak yaşam üçgeni oluşturabilirsiniz.
- Sabit olmayan mobilyalardan uzak durmak: Eğer gardırop, mutfak dolabı ve kitaplık gibi büyük mobilyalarınız duvara sabit değilse deprem anında olası bir devrilmeye ve dökülmeye karşı bu alanlardan uzak durmanız gerekir. Böylece devrilme sırasında oluşabilecek çarpmanın etkilerinden korunabileceğiniz gibi dolap içlerinden dökülebilecek kesici ve yaralayıcı eşyalardan da uzak kalmış olursunuz.
- Çök-kapan-tutun yöntemini uygulamak: Deprem olduğu esnada, sağlam bulduğunuz sandalye, masa, tezgah ve şifonyer gibi eşyaların yanına çömelerek başınızı iki elinizin arasına alıp sarsıntının durmasını bekleyebilirsiniz. Dizlerinizin üzerinde başınızı ve boynunuzu elleriniz ile koruyarak beklemek, sizi olası yıkılma, devrilme ve düşme gibi tehlikelerden korur.
- Merdivenlerden ve cam kenarlarından uzak durmak: Deprem sırasında ilk hasar gören yerlerin merdivenler olduğu bilinir. Aynı şekilde balkon ve cam bölümleri de deprem sırasında uzak durulması gereken alanlardır.
- Binalardan uzak durmak: Eğer depreme dışarıda yakalandıysanız, binalardan uzak boş ve geniş alanlara yönelmeniz en doğrusu olur. Böylece hem olası yıkılmalara karşı hem de binalardan savrulabilecek çeşitli zararlı maddelerden kendinizi koruyabilirsiniz.
Depremin Hemen Ardından Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Sarsıntının bitmesinin hemen ardından da yapmanız gereken belli başlı durumlar mevcuttur. Bu hususlar ise şöyle sıralanır:
- Depremin ardından yine panik yapmadan, sakin bir biçimde bulunulan mekanı terk etmek en doğrusu olur.
- Asansör kullanmadan, merdivenlerden inerek bulunduğunuz binayı boşaltmanız gerekir.
- Evin içerisindeyseniz; doğalgaz, elektrik ve su tesisatlarını kapattıktan sonra çıkış yapabilirsiniz.
- Deprem çantanızı yanınıza almayı unutmamalısınız.
- Bulunduğunuz bölgenin deprem sonrası toplanma alanlarına doğru yönelerek kendinizi korumaya alabilirsiniz. Bu noktada, evinizin ve iş yerinizin yakınlarındaki toplanma alanlarının konumunu bilmeniz büyük önem taşır.
- Eğer binanız hasar aldıysa, tekrar içeriye girmemelisiniz. Olası artçı deprem anlarında, hasarlı binalar daha fazla etkilendiği için yıkılma tehlikesi taşır.
Deprem anında yapılması gerekenlere, sarsıntı öncesinde ve sonrasında alınacak önlemlere dikkat ederek, bu süreci en az hasarla atlatabilir, can ve mal güvenliğinizi koruyabilirsiniz.
