Salgın hastalıklar, sel, deprem gibi doğal afetler ve yıkıcı olaylar şirket yetkilileri ve sahipleri içi yapısal hasarın yanı sıra üretkenlik kaybı ve çalışan motivasyonunda düşmelere kadar bir dizi sorun yaratır. Son yılların en büyük doğal afetlerinden birini yaşayan ülkemizin travma döneminde yaraları özenle sarmak, depremin neden olduğu psikolojik ve fiziksel hasarı onarmak zaman alacak gibi görünüyor. Bu dönemde dayanışmanın, birlik ve beraberliğin bir kez daha ne kadar önemli olduğunun hepimiz farkındayız. Şirketler; çalışanlarının ne hissettiğini anlamak, ihtiyaçlarına odaklanmak ve onların sağlık ile güvenliğinin korumak için hazırlıklı olmalıdır. Afet sonrası travmanın etkilerini en aza indirmek için şirketlerin neler yapması gerektiğine dair düşüncelerimi sizlerle paylaşıyorum.
Çalışanlarınızla Sık Sık İletişim Kurun
Mümkün olan en kısa sürede işe başlamak ve normal çalışmaya geri dönmek her ne kadar cazip gelse de stresli ve travma geçirmiş olan çalışanları işe geri döndürmekten kaçınmalısınız. Durumlarını kontrol altına alarak işlerine odaklanabilmelerini sağlamak için gerekli zamanı tanımalısınız. Afet sonrası çalışanların şirket içinde neler olup bittiği ve şirketin kendilerinden beklentisini bilmesi önemlidir. Böylece; çalışanların değişimle başa çıkmasına ve normallik duygusunu geri kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. Güven veren ve onların yanında olduğunuzu ifade eden bir dil kullanarak çalışanlarının ihtiyaç duyduğu rahatlığın kaynağı olabilirsiniz. Yanlış sözler vermekten kaçınarak umut verici mesajlarla onları destekleyebilirsiniz. Şirket içi e-postalar, sosyal medya hesapları ve iletişim uygulamaları gibi sahip olduğunuz tüm haberleşme kanallarını kullanarak tüm çalışanlarınızla iletişim kurmalısınız. Birden çok iletişim aracını aynı anda kullanmak çalışanlarınızın nerede olursa olsun sizin onlara ulaştığınızı düşünmesini sağlayarak kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olabilir.
Sonraki Adımlarınızı Planlayın
Afet sonrası ilk şokun etkisi geçmeye başladıkça iş gücünüzü nasıl kullanmanız gerektiği hakkında çalışanlarınızı bilgilendirmeniz önemlidir. Sonraki adımlarınızı planlayın ve planlarınızı çalışanlarınızla paylaşın. Planın tüm aşamalarını çalışanlarınıza tam olarak ifade etmelisiniz. Örneğin;
- Afet sonrası günlerde ve haftalar için çalışma saatleri
- Eğer bir seçenekse uzaktan ya da yarı zamanlı çalışma esnekliği
- İşten izin alma seçenekleri
- Okul kapalıysa işe çocuk getirmenin uygun olup olmadığı
- Ofisin güvenli çalışmaya uygun bölümleri
- Yol koşulları ve trafik durumu
- Kıyafet kuralları gibi afete ve şirketin nasıl ilerlemesi gerektiğine dair çalışma rutinlerini güncellemeniz gerekebilir. Normallik duygusunu geliştirmek için çalışanlarınıza yeni kuralları bir toplantı yaparak bildirmeli ve düzenli mesajlarla güncelleştirmelerden haberdar etmelisiniz.
Gönüllü Çalışmalarına Destek Verin
Afetin etkilerini üstünden daha çabuk atabilen çalışanlarınız diğer iş arkadaşlarına ve afetten etkilenen çevredeki insanlara yardım etmek isteyecektir. Onların bu çabalarını araç vererek ya da şirketin imkânları dâhilinde yardımlar yaparak desteklemek, hissettikleri stresin azalmasına katkı sağlayabilir. Yöneticiler ve çalışanların acil ya da devam eden ihtiyaçlar hakkında birbirileriyle doğrudan iletişin kurabilecekleri bir komuta merkezi oluşturabilir ve gönüllük çalışmalarının daha etkili olmasını sağlayabilirsiniz. Sosyal medyada özel bir grup veya şirketinizin internet sayfasında bir bölüm oluşturabilirsiniz. Daha küçük bir şirket iseniz güncellenmiş ihtiyaçlar ve nasıl yardımcı olunacağına dair bilgiler içeren günlük e-postalar göndermeyi düşünebilirsiniz. Web sitesine bir bağış düğmesi ekleyerek çalışanlarınızın çabalarına destek olabilirsiniz. Onları yardım dernekleri ya da kuruluşla birlikte yemek dağıtımı, bebek bakıcısı, giysi dağıtıcısı veya hediye kartı bağışçısı olmaları için teşvik edebilirsiniz.
Suçluluk Duygusunu Yenmelerine Yardımcı Olun
Hayatta ve sağlıklı kalanlar ya da felaketten doğrudan etkilenmeyen insanlar başkalarının büyük acılar yaşadığını görünce kendini suçlu hissedebilir. Bu tamamen doğal bir durumdur kişi arkadaşları, ailesi ya da diğer insanlar bu trajik durumdayken neden kendinin kurtulduğunu sorgulayabilir. Çalışanlarınıza suçluluk hissinin kimseye faydalı olmadığını ve bu duygunun üstesinden gelmenin tek yolunun enerjilerini başkalarına yardım etmek için harcamaları olduğunu hatırlatın. Başkalarına yardım etmek hayatta kalanların suçluluğunu azaltmak için iyi bir çözüm olabilir, ancak akıl sağlıklarını etkileyebileceğini de unutmayın Bazı çalışanlar sevdikleri birinin kaybından dolayı çok büyük bir keder içinde olabilir. Bu bireylerin kendisine gelmesi için biraz zaman verin.
Çalışanlarınızın İşe Dönüşlerine Destek olun
Çalışanlarınız işe döndüklerinde çalışmak yerine afet alanındaki insanlara yardım etmenin daha faydalı olacağını düşünebilir. İşe dönüşlerinin ülke ekonomisine katkı sağladığından ve yerel ekonomiyi canlandırarak bölgenin yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olacağından bahsedebilirsiniz. Aynı zamanda müşterilere hizmet vermek şirketin ve dolayısıyla da kendi geçim kaynaklarının güçleneceğini söyleyebilirsiniz. Afet sonrası toparlanmanın haftalar, aylar hatta yıllar sürebileceğini unutmayın. Bu durum zaman zaman hem işveren hem de çalışan için bunaltıcı olabilir. Travma geçirenlerin değiştiğini her zaman aklınızın bir kenarında tutun. Yeni bir normal kavramı geliştiğini ve bu yeni düzene ayak uydurmak için herhangi bir kural ya da belirli bir zaman çizelgesi yoktur. Herkesi değişimi farklı şekilde yorumlar. Çalışanlarınızın rutin sağlık kontrollerini yaptırın ve düzenli olarak psiko sosyal destek almalarını sağlayın.
Gelecekteki Felaketlere Hazırlanın
Her şey normale döndüğünde, olay henüz aklınızdan çıkmamışken şirketinizin afet ve olağanüstü durum planlarını gözden geçirip güncelleyin. Ofisin depreme dayanıklı olup olmadığının tam belirlenmesi için gerekli kurumlardan yardım alın. Son felaket ya da kriz sırasında şirket afet planlarının işe yarayan ve yaramayan kısımlarını belirleyin. Bir kilit ekip kurarak olağanüstü durumlarda eksik olan ve yapmanız gereken noktaları tespit ederek bir sonraki yıkıcı olaya hazır olduğunuzdan emin olun.
