Çocuklarda Ekran Süresi Ne Kadar Olmalı?
Nisan 3, 2022

Çocuklarda Ekran Süresi Ne Kadar Olmalı?

Teknolojinin bu kadar hayatınızın içinde yer aldığı bir çağda çocukları tamamen ekrandan uzak tutmak mümkün değildir ancak onları ekranların esiri yapmamak, ekran süresini kontrol etmek ve kısıtlamak mümkündür. Özellikle pandemi gibi bir kavramın hayatınıza girmesinden sonra hem yetişkinlerin hem de çocukların ekran başında geçirdikleri süre uzamaya başladı. Uzmanlar çocukların ekranlardan uzak tutulmasını tavsiye ederken pandemi ile birlikte dijitalleşen eğitim süreci, istemeden de olsa, bu sınırların ortadan kalkmasına neden oldu.

Ekran kullanımının çocuklar üzerindeki yararları ve zararları kullanım süresine ve izlenen içeriğin türüne göre değişiklik gösterebilir. Çocuklar kendileri için belirlenen süreler dahilinde üretici içeriklerden ziyade tüketici içeriklerle vakit geçiriyorlar ise bu noktada ekranın yararlarından bahsetmek pek mümkün değildir. Yaşa göre ekran süresi konusunu ele almadan önce ekran süresinin kapsamını tanımlamak doğru olabilir.

Ekran Süresi Nedir?

yaşa göre ekran süresi

 

Ekran süresi bir gün içerisinde ekran başında geçirilen toplam süreyi ifade eder. Telefon, tablet televizyon ve oyun konsolu gibi elektronik cihazlarda geçirilen süre ekran süresine dahildir. Ekranlı bir cihazdan müzik dinlemek veya telefon konuşması yapmak ise sadece işitsel eylemler olduğu için ekran süresinin dışında tutulur. Çocuklarınızın okula gitmeden önce göz attıkları telefon ekranı, okullarda kullandıkları bilgisayar ekranı, akşam beraber izlediğiniz televizyon ekranı ve oyun için kullandığı tablet ekranı da toplam ekran süresi içerisinde değerlendirilir.

Ekranların insanları tamamen çevrelediği günümüzde ebeveynlerin en çok tereddütte kaldığı konulardan birisi çocuklarını ne kadar süre ile ekrana maruz bırakmaları gerektiğidir. Bu tereddütlere son verebilmek için çocukların gelişim dönemlerine göre ekran başında geçirdikleri süreyi dengelemek gerekir.

Okuma Önerisi: Ücretsiz Ebeveyn Takip Programları

Yaşa Göre Ekran Süresi Ne Olmalı?

0-2 Yaş

Bebeklik çağı olarak değerlendirilen 0-2 yaş arasında uzmanlar bebeklerin ekrandan tamamen uzak tutulmasını tavsiye eder. Çünkü  bebeklerin gelişimlerinin büyük bir kısmını tamamladıkları bu dönemde kendi öğrenme ritimlerinin bozulmaması gerektiği düşünülür. Eğer bu dönemdeki çocuklara çizgi film, reklam gibi hızlı bir şekilde akan ekran görüntüleri sunulursa beyin gelişimlerinin olumsuz yönde etkilendiği bilinmektedir. Bu durum göz önüne alındığında ekrana maruz kalmak bu dönemdeki bebeklerin öğrenme ritmini olumsuz açıdan etkiler denilebilir. 0-2 yaş arasındaki bebekler için televizyon, telefon ve tablet gibi elektronik cihazlar yerine evde oyun ortamları sunulmalıdır.

3 Yaş Sonrası

3 yaş sonrası çocukların ekranla olan ilişkilerinin mutlaka kısıtlanması gerekir. Telefon, tablet televizyon dahil olmak üzere gün içerisinde ekranda geçirdikleri toplam sürenin 30-45 dakika arasında olması tavsiye edilir. Kavramları tanıma, eşleştirme hafıza oyunları, puzzle gibi bilişsel gelişimlerini destekleyici içeriklerle vakit geçirmeleri sağlanabilir. Ancak bu dönemdeki çocuklarda zaman algısı yoktur ve sürenin bittiğini ifade etmek zor olabilir. Süre sonunda çocuğun tepkisini minimize edebilmek için kum saati gibi görsel zamanlayıcılar kullanılabilir. Sürenin bitmesine 10-15 dakika kala bilgi vermek, süre tamamen bittiğinde çocuğun ekranı bırakmayı reddetmesini önleyebilir.

5 Yaş Sonrası

Bu dönemdeki çocukların ekranla geçirdikleri süre 1 saate kadar çıkarılabilir. Ancak bu süreç içerisinde de çocukların izledikleri televizyon programları ve oynadıkları oyunların ebeveynler tarafından mutlaka kontrol altına alınması gerekir. Belli bir yaş sonrası çocuklar telefon, tablet gibi cihazları sadece eğlence amaçlı değil sosyalleşme aracı olarak da kullanmaya başlarlar. Özellikle bu dönemde ekran kısıtlamasının kontrollü olması gerekir. Tamamen yasak koymak yarardan çok zarar getirebilir. Önergenler olarak adlandırılan bu yaş grubu için ebeveynler ekran süresini çocukları ile birlikte ortak karar alarak belirleyebilir ve ihtiyaçlar dahilinde ufak esnetmeler söz konusu olabilir. 6 yaş ve sonrası çocuklarda ekran süresi için şu şekilde kısıtlamalar uygulanabilir;

  • Yemek sırasında ebeveynler de dahil olmak üzere kimse ekran kullanmamalı.
  • Yatak odasında televizyon bulundurulmamalı ve yatağa telefon, tablet gibi cihazlarla girilmememeli.
  • Uyku saatinden 1 saat öncesi tüm ekran kullanımları sonlandırılmalı.
  • Ekran süresi eğitim ve eğlence amaçlı kullanım için dengelenmeli ve olması gereken toplam ekran süresi aşılmamalı.
  • Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dijital içerikler gerekli filtrelemeler yapılarak engellenmeli.

Bu noktada dikkat edilmesi gereken kuralların ebeveynler ve çocuklar arasında ortak olarak alınmış olmasıdır. 6 yaş sonrası çocukların kendilerinin de kabul ettiği kuralları uygulaması daha kolay olur.

Konu Hakkında

İlgili Yazılar